Uloga I mesto srpske srednjevekovne knjizevnosti od nemerljive su vredosti u duhovnoj I materijalnoj istroiji srpskog naroda.Poniruci u dubine srednjeg veka, kao svetionik nam se ukazuju Nemanjici, utemeljivaci srpske drzavnosti I blistavi dragulji oliceni u zacecima knjizevnog stvaralastva, ciji nepomuceni sjaj blista I posle skoro 8 stotina godina trajanja.Uspon I pad srpske srednjevekovne drzave, propracen je I knjizevnim delima.Istorijiski ambijent I trenutak su zabelezeni kroz “Zitija Svetog Simenona”, “Zitija Svetog Save” utkani kroz “Pohvale Knezu Lazaru”, kroz nedorecenu meditaciju o ljubavi u “Slovo ljubvu”.

Raznolikost tema I motiva isprepletanih u delima srpske srednjevekovne knjizevnosti, njihova slojevitost I iskricavost, predstavljaju srz svekolike ljudske mudrosti I trajanja.Bilo da je u sredistu ljubav ili odricanje, kajanje ili zahvalnost, obozenje ili smernost, iz reci u rec dokazuju trajanje I prave vrednosti, nasuprot varljivosti, privremenosti I prolaznosti.

----Reci koje je Sveti Sava u “Zitiju Svetog Simeona” stavio u usta Stefanu Nemanji kod Petrove crkve u Rasu, na saboru na kome se on dobrovoljno odrice prestola, odzvanjaju vekovima.Spajaju se, negde u prostoru, sa jos jednim odricanjem-odricanjem od zivota, sada na vladara, nego smernog pravoslavnog monaha sa kamenom ispod glave I Bogorodicom na prsima.Dva razlicita coveka  u jednom istom bicu-rekli bi smo, svestan svoje velicine I svojih grehova,nudi nam spasonosnu spoznaju kajanja.”Kratak je put kojim hodamo, dim je zivot nas, para, zemlja I prah” reci ce Sveti Sava odnosno Simeon Mirotocivi na samrtnoj postelji.Sledeci I krceci put jedan drugome, prateci I slusajuci jedan drugog, bez sujete ko je otac , a ko sin, ostase u srpskom narodu ono sto najvise mogu biti- Sveci.

---- Istorijski razvoj srpske sprednjevekovne drzave  prati I knjizevnost.Trenutke ponosa I tuge oslikava I Jefimija svilenim vezom na pokrovu za civot kneza Lazara.”pohvala knezu Lazaru” je prelepa oda zahvalnosti, ljubavi, ponosa I dostojanstva, zacinjena gorcinom bola  patnje.Knezeva smrt odnosi I deo nje, ali je ponos I sreca sto je zivela u njegovo doba.Kosovska bitka je zagorcala I zatamnila njene vidike.Ona se latila svile I sama sebi, a I nama, osvetlila put kojim treba ici.Znali su to I oni koji nisu “naseg” roda, a vekovima kasnije pesnik ce zajecati: “Iskopase ti oci lepa sliko….” Jecaj se cuje I do danasnjih dana.

---- Despot Stefan Lazarevic, vladar I knjizevnik, je mozda jedino I mogao opstati, u vremenu u kome je ziveo I istorijskom trenutku u kome je vladao – pisuci.Tako posle nesrecnog Kosovskog boja, kao svetlost luca iskri “Slovo ljubve”, pravo slovo ljubavi.Poniruci u dubinu ljudske duse, ne razotkrivacujuci do kraja sve sto njene tananosti I tajnovitosti.Nije hteo, ni ljubav doreci.Nazire se I njena pokretacka moc, bozansko u njoj, udahnuto u coveka zajedno sa zivotom.Sves to cinimo bez ljuba ili sa nedovoljno ljubavi, nistavno je, jalovo I prolazno. “Ako ljubavi nemam, nista sam..” reci su apostola Pavla u “Himni ljubavi”. Nista manje nije odredjen ni despot Stefan ali ipka neke njegove meditacije su samo u nagovestaju.Ima li uticaja istorijski trenutak u kome je ziveo? Mozda! A mozda je I nagovestaj necega dolazeceg – u tenutku stvaranja nedovoljno artikulisanog I neiskazanog.Jer, ljubav nikad ne prestaje….

                  Ostavljajuci vekove iza nas, ipak ne mozemo a da ne cujemo njihov eho pretocen u univerzalnu verujucu poruku, da se “golgota zavrsava vaskrsenjem”.